5.9 şiddetindeki deprem sürpriz oldu
Altınbaş Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi ve Zelzele Mühendisliği Uzmanı Prof. Dr. Zeki Hasgür, “Bu mühlet içinde taban güzelleştirilmesi yapılmış yapıların 2007 Sarsıntı yönetmeliğine uygun yapılması gerekiyordu. AFAD’ın Zelzele Dairesi tarafında işletilen kuvvetli hareket ivme şebekesinin Düzce’de kaydedilen en büyük zelzele ivme kıymeti 407 gal olup 17 Ağustos 99 sarsıntısında Adapazarı’nda kaydedilen ivme pahasına eşit olduğuna ve ondan daha sığ (6.8km) derinlikte meydana geldiğine bakılırsa, bu boyuttaki bir sarsıntıda orta hasar da olabilir. Lakin adliye, hastane ve okul üzere kamu yapılarının ehemmiyet katsayısı arttırılarak hesap yapılması ve yüksek dayanımlı beton ile yüksek dirençli çelik ile inşa edilmiş binalar olması onların çok hafif hasar dışında hasar görmelerinin beklenmemesi gerekirdi” değerlendirmesini yaptı.
Deprem sonrası çok sayıda (103) artçı sarsıntı olduğunu belirten Hasgür, bunun beklenen büyük Marmara sarsıntısına bir tesiri olacağını düşünmediğini lisana getirdi. Bölgede 23 yıl içinde şimdikine nazaran 30 kat fazla güç boşalması olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Zeki Hasgür, şu anda tam görememekle birlikte daha evvel kırılmayan bir kolun kırılmış olabileceğini söz etti. Hasgür, “Hasarın yoğunlaştığı bölge de merkez üssünü belli eder. Bu durumda Gölyaka olduğu görünüyor. Ama arazi araştırması ile köylerde hasarın yayılması daha net anlaşılır” diye konuştu.
“Hasarlı binalara girmeyin”
Prof. Dr. Zeki Hasgür, şu anda insanların doğal olarak dışarı çıktıklarını kaydetti. Artçı sarsıntıların M=5 büyüklüğe kadar devam etmesi nedeniyle hasarlı binalara girmemelerini önerdi. Yapıda taşıyıcı sistemlerinin ne kadar hasar aldığını bilemeyecekleri için bugün beklemeleri daha hakikat olacağını lisana getirdi.
“Riskli binalar orta büyüklükteki depremde belli olur”
Kayıpların en aza indirilmesi için sarsıntıya hazırlıklı olunması gerektiğini de vurgulayan Hasgür, şu ikazları yaptı:
“Yapıların güçlendirmesi, 1999 öncesi inşa edilmiş, düşük dayanımlı materyal kullanılmış yapılar bu orta şiddetli zelzeleyle belirli oldu. Bu büyüklükteki ivmeler tesirinde taşıyıcı sistemdeki çatlaklar, korozyon münasebetiyle boşluklar kendini gösterir. Zelzele riski olan bölgelerde bir an evvel yapı kontrollerinin gerek Mühendisler Odası gerekse belediyeler tarafından yapılması lazım. Çok zayıf binaların yıkılıp yenisinin yapılmasının, toptan göçmenin önlenmesi açısından gerekiyor. Siz, bile bile sarsıntı anında kaçamayacağınız bir yapıyı güçlendirmeye çalışır mısınız? Risk altında bu tipten birçok yapı bulunuyor. Bunları ortadan kaldırmak gerekiyor.”